Leymah Gbowee

Leymah Gbowee (1 februari 1972) is een Liberiaanse vredesactiviste en winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede. Ze werd wereldwijd bekend vanwege haar rol in het beëindigen van de Tweede Liberiaanse Burgeroorlog en haar inspanningen om vrouwen te mobiliseren voor vrede en sociale rechtvaardigheid in Afrika.

(Onderaan staat de volledige biografie)

Leymah Gbowee is ingedeeld in de categorie:

Leymah Gbowee

Leymah Gbowee, 2013

Biografieën

Per:

Jeugd getekend door oorlog
Gbowee groeide op in een tijd van toenemende politieke onrust in Liberia. Haar jeugd werd getekend door de Eerste Liberiaanse Burgeroorlog, die uitbrak in 1989 toen ze nog maar 17 jaar oud was. De oorlog verwoestte haar land en dwong haar en haar familie om te vluchten naar een vluchtelingenkamp in Ghana. De gruwelen van de oorlog, zoals het zien van kindsoldaten en de wijdverspreide vernietiging, maakten een diepe indruk op haar en vormden haar latere inzet voor vrede.

Na de oorlog keerde Gbowee terug naar Liberia, waar ze studeerde om maatschappelijk werker te worden. Tijdens haar werk met overlevenden van de oorlog, waaronder vrouwen en kinderen die slachtoffer waren van geweld, raakte ze overtuigd van de noodzaak om vrouwen te organiseren en te mobiliseren voor vrede. Ze realiseerde zich dat vrouwen vaak de zwaarste lasten van oorlog dragen, maar dat hun stemmen zelden werden gehoord in vredesprocessen.

Vrouwenbeweging beëindigd oorlog

In 2002 richtte Gbowee de “Women of Liberia Mass Action for Peace” op, een beweging die christelijke en islamitische vrouwen samenbracht om te strijden voor het einde van het geweld in Liberia. Onder Gbowee’s leiding voerden de vrouwen vreedzame protesten, waaronder sit-ins en gebedsbijeenkomsten, en gebruikten ze geweldloze middelen om internationale aandacht te vestigen op de situatie in hun land. Hun slogan “We want peace, no more war!” werd een krachtig symbool van hun vastberadenheid.

Een van de meest opvallende acties van Gbowee en haar medestanders was hun besluit om een “sekstaking” te organiseren, waarbij ze seksuele relaties weigerden met hun partners totdat er serieus werk werd gemaakt van vrede. Deze ongebruikelijke tactiek kreeg veel media-aandacht en benadrukte de urgentie van hun eis voor een einde aan de oorlog.

Het hoogtepunt van hun inspanningen kwam in 2003, toen de vrouwen onder leiding van Gbowee een barricade opwierpen rond de plaats van de vredesonderhandelingen in Accra, Ghana, tussen de strijdende partijen. Ze weigerden de onderhandelaars te laten vertrekken totdat een vredesakkoord was bereikt. Hun vastberadenheid speelde een cruciale rol in het bereiken van de Akkoorden van Accra, die een einde maakten aan de burgeroorlog.

Nobelprijs voor de vrede en inzet voor vrouwenrechten
Na de oorlog bleef Gbowee zich inzetten voor vrede en gendergelijkheid. In 2006 werd ze uitvoerend directeur van het Women Peace and Security Network Africa (WIPSEN-Africa), een organisatie die zich richt op het versterken van de positie van vrouwen in post-conflictgebieden. Haar werk werd internationaal erkend, en in 2011 ontving ze, samen met Ellen Johnson Sirleaf en Tawakkol Karman, de Nobelprijs voor de Vrede voor haar “geweldloze strijd voor de veiligheid van vrouwen en voor vrouwenrechten om volledig deel te nemen aan vredesopbouw.”

Gbowee’s autobiografie, Mighty Be Our Powers (2011), vertelt haar inspirerende verhaal en haar visie op de kracht van collectieve actie en geweldloos verzet. Haar leven en werk zijn een bron van inspiratie voor activisten wereldwijd die zich inzetten voor vrede, gerechtigheid en gendergelijkheid.