Ellsberg werd geboren op 7 april 1931 in Chicago en groeide op in Detroit. Hij studeerde aan Harvard en promoveerde in economie. Later diende hij in het Amerikaanse leger en werd hij militair analist bij de denktank RAND Corporation. In deze functie kreeg hij toegang tot vertrouwelijke documenten over de Amerikaanse betrokkenheid bij Vietnam. Hij raakte ervan overtuigd dat de regering het publiek had misleid over de oorlog en besloot deze informatie openbaar te maken.

In 1971 lekte hij de Pentagon Papers naar The New York Times en andere kranten. De documenten toonden aan dat opeenvolgende regeringen de Amerikaanse betrokkenheid in Vietnam hadden verdraaid en verhuld. Dit leidde tot een groot schandaal en had een enorme invloed op het publieke vertrouwen in de overheid. President Nixon probeerde hem in diskrediet te brengen, en Ellsberg werd aangeklaagd onder de Spionagewet, met een mogelijke levenslange gevangenisstraf. Zijn zaak werd echter verworpen nadat bleek dat de regering illegale methoden had gebruikt om hem te bespioneren.

Na het lekken van de Pentagon Papers bleef Ellsberg zich inzetten voor vrede, klokkenluidersrechten en nucleaire ontwapening. Hij steunde onder meer Edward Snowden en Chelsea Manning en waarschuwde voor de gevaren van kernwapens. (1)

Daniel Ellsberg overleed op 16 juni 2023 op 92-jarige leeftijd. Zijn moed en principes maakten hem tot een symbool van transparantie en verzet tegen overheidsmisleiding.

(1) Edward Snowden lekte in 2013 geheime documenten van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA (National Security Agency) die een wereldwijd massaal surveillanceprogramma onthulde waarmee de NSA op grote schaal telefoongegevens en internetcommunicatie verzamelde, ook van gewone burgers zonder verdenking. Chelsea Manning was een Amerikaanse soldaat en inlichtingenanalist die in 2010 honderdduizenden geheime militaire en diplomatieke documenten lekte naar WikiLeaks. Deze bestanden onthulden onder meer oorlogsmisdaden door het Amerikaanse leger in Irak en Afghanistan.