Kerkasiel en estafettediensten in Nederland

Tussen 1978 en 2000 werd bij elkaar 52 keer kerkasiel verleend in Nederland. Na 2000 nam de noodzaak van het asiel af, omdat uitgeprocedeerde asielzoekers nauwelijks actief werden uitgezet. Toch zijn er de laatste jaren weer gevallen van kerkasiel, mogelijk door het aangescherpte asielbeleid en de lange weg naar een kinderpardon.

De term kerkasiel komt als eerste voor in 1978, maar het principe werd al in de 6e eeuw bepleit aan de hand van de bijbeltekst Exodus (21:13) en in praktijk gebracht door bisschop Gregorius van Tours. In de Middeleeuwen werd de kerk vaak als vrijplaats gebruikt tijdens vetes en oorlogen. In 1986 verklaarden de Groningse en later de Nederlandse Raad van Kerken dat kerkgebouwen voor vluchtelingen konden worden opengesteld. In 1988, werd het ‘charter van Groningen’ ondertekend door verschillende Europese kerken.

In 1995 heeft een groep afgewezen Zaïrese asielzoekers onderdak gekregen in de Oranjekerk in Amsterdam en hier zie je de term estafettekerkdienst voor het eerst voorkomen. In de Bethelkerk in Den haag werd er een tussen september 2018 en januari 2019 door ruim achthonderd voorgangers een marathondienst gehouden om de uitzetting van een Armeens gezin te voorkomen. De estafettedienst van 97 dagen en nachten werd beëindigd omdat er een ruimere regeling van het kinderpardon zou komen. De actie werd gesteund door de Protestantse Kerk in Nederland.

Hoewel kerkasiel officieel niet bestaat is het een waardevol principe uit de tijd toen de kerk nog wel een privilege had om vluchtelingen op te vangen. De Nederlandse overheid heeft meermalen verklaard zich niet door kerkasiel gebonden te achten, maar gedwongen uitzetting uit kerken is achterwege gebleven. Dit bijzondere asiel kan een uitzetting tijdelijk tegenhouden en een onderhoudende discussie op gang helpen over het kinderpardon en verruiming van het asielbeleid.

Bronnen: Kerkasiel is een eeuwenoud fenomeen en Kerkasiel op Wikipedia