Cynthia Jurs vroeg een Boedhistische monnik wat ze kon doen om de Aarde te genezen en beschermen, en hij antwoordde haar dat ze zogenaamde ‘Earth Treasure Vases‘ (ETV) van aardewerk moest begraven op verschillende plekken in de wereld. Op dat moment kon ze zich niet voorstellen wat een vaas van aardewerk, gevuld met gebeden en symbolische giften zou kunnen doen. Maar gaande weg werd het haar duidelijk dat een bescheiden potje van klei kan inspireren tot creatieve oplossingen voor enkele van ’s werelds meest overweldigende problemen. Ondanks zijn oorsprong in het Tibetaans boeddhisme is de ceremonie gemakkelijk te vertalen naar elke cultuur en traditie, volgens Cynthia, want iedereen erkent dat de aarde in gevaar is, dat de wereld lijdt en de vaas biedt een voertuig voor al onze gebeden. In 2009 bezocht ze Liberia om er een vaas te begraven. Na de ceremonie vroegen de deelnemers zich af: wat nu? Het antwoord kwam van een voormalige rebel.

Toen Cynthia deze man voor het eerst ontmoette wilde Christian Bethelson  meer weten over mediteren. Hij belde haar toen ze weer thuis was om van haar te leren. Ze kon nauwelijks geloven dat hij het meende, maar omdat ze wist hoe zijn leven al was veranderd, besefte ze dat ze met hem moest samenwerken. Christian was, zoals zoveel andere voormalige strijders toen de oorlog eindigde, werkloos, beschaamd, en vervreemd. Hij leed aan PTSD (Post-Traumatische Stress Stoornis) en kon nergens terecht en had geen geld om eten op tafel te krijgen. Dus besloot hij zijn diensten als huurling aan te bieden aan de rebellen in het naburige Ivoorkust.

Hij was op weg daarheen toen zijn auto vast kwam te zitten in de modder, waar hij toevallig de vredesgroep ‘de Everydaty Gandhi’s’ ontmoette, wiens voertuig ook vast zat. Nadat hij zich had voorgesteld, raakten ze aan de praat en al snel nodigden ze hem uit om zich bij hun team aan te sluiten. In plaats van naar Ivoorkust te gaan, keerde hij volledig om en begon een heel nieuw leven.

Mindful te werk
Het was enkele jaren daarna dat ze met Bethelson begon te werken. Langzaam, gedurende de laatste vijf jaar, leerde Bethelson de praktijk van mindfulness – luisteren naar het geluid van de bel die hem uitnodigt te stoppen, terug te keren naar het huidige moment, en gewoon te ademen. Vanuit deze basishandeling van bewuste ademhaling, heeft hij het werk van transformatie en genezing kunnen beginnen waarnaar hij zo wanhopig verlangde.

Bethelson begreep dat het bouwen van een traditionele Palava Vredeshut in hetzelfde dorp waar de ETV werd begraven een goede manier zou zijn om de ouderen te betrekken bij het levend houden van hun gebeden voor vrede. Vandaag staat er in het hart van die gemeenschap een vredeshut waar de gemeenschap samenkomt voor trainingen in conflictoplossing, mindfulnessbeoefening en vrouwenemancipatie.

Later beval de regering van president Sirleaf het “Palava Hut vredesopbouwmechanisme” aan als de manier om “vrede en dialoog te bevorderen en gebroken relaties te herstellen voor nationale verzoening en genezing, te beginnen aan de basis”.

Ellen Johnson Sirleaf, werd gekozen als eerste vrouwelijke president van Afrika. Ze kreeg samen met de oprichtster van de vrouwenvredesbeweging, Leymah Gbowee, in 2011 de Nobelprijs voor de Vrede. Het was namelijk de vrouwenbeweging die een cruciale rol speelde in de beindiging van de burgeroorlog. Ondanks hun religieuze verschillen gingen vrouwen samen de straat op om te bidden, te vasten en luidkeels op te komen voor het einde van een 14 jaar durende burgeroorlog. Door hun krachtige geweldloze acties en pure vastberadenheid vonden ze de kracht om op te staan en Liberia te veranderen. (Een film die dit verhaal vertelt is “Pray the Devil Back to Hell”).

Cynthia’s organisatie, Alliance for the Earth, werkt samen met meerdere mensen om het traditionele systeem van vredeshandhaving opnieuw op te bouwen. Dankzij hun werk en de inzet staan er nu Palava Vredeshutten in drie provincies, en hun visie is om er nog 15 te bouwen, één voor elke provincie.

Vrede op de radio
In juni 2014 werd de gemeenschap van Christian getroffen door een verschrikkelijke overstroming als gevolg van onvoorziene regenval die van alles verwoestte. Ze hadden geluk dat ze nog leefden. Nog geen twee maanden later heeft de ergste ebola-uitbraak in de wereldgeschiedenis Liberia platgelegd, chaos veroorzaakt en nieuwe dodelijke angsten onder de bevolking aangewakkerd. Door de militaire verboden en quarantaines konden Bethelson en zijn collega niet naar het binnenland reizen om hun vrienden in de Vredeshutten te ontmoeten. In plaats daarvan begonnen ze een nationaal radioprogramma om hun kennis te delen en nodigen ze luisteraars uit om mee te doen aan “Gesprekken onder de Vredeshut” – waarbij ze de bel van mindfulness luiden en manieren delen om met helderheid en kalmte te reageren op de crisis waarmee ze geconfronteerd worden.

“Als de vrouwen van Liberia een oorlog kunnen beëindigen en vrede kunnen brengen, dan kunnen wij dat ook. Als een voormalige militant een vredeswerker kan worden, dan kunnen wij dat ook.“

Cynthia Jurs sluit haar verhaal als volgt af: Net als de vrouwen van Liberia die baden om de oorlog te beëindigen en daarin slaagden, zijn de Vredeshutten een tastbare manifestatie van de kracht van het gebed. En als de vrouwen van Liberia een oorlog kunnen beëindigen en vrede kunnen brengen, dan kunnen wij dat ook. Als een voormalige militant een vredeswerker kan worden, dan kunnen wij dat ook. Collectief herinneren we ons hoe we voor de aarde, elkaar en onze gemeenschappen moeten zorgen. Wij zijn allemaal net heilige vazen, gevuld met schatten voor deze aarde, schatten van vrede, genezing en moed. Moge wat de Liberianen hebben gedaan een model zijn voor elke hoek van de wereld waar geweld het leven verwoest. Conflict en ziekte kunnen grenzen overschrijden. Vrede en verzoening ook.

Zie voor het hele verhaal dit artikel: Planting Seeds of Peace in Liberia, Kosmos Journal, 2014