Bruto Nationaal Geluk is de tegenhanger van het Bruto Nationaal Inkomen. Dit is het doel van de regering van Bhutan, (die het concept opnam in de constitutie in 2008) waarbij men de levenskwaliteit voorop stelt en meet aan de hand van een aantal indicatoren.

De eerste conferentie ‘Gross National Happiness’ (bruto nationaal geluk) in Bhutan in 2004 kwam tot stand met Nederlandse hulp. Nederland en Bhutan hadden sinds enkele jaren een uniek ontwikkelingsamenwerkingsverdrag gebaseerd op ‘wederkerigheid’. Hoewel Nederland donorgelden leverde, had Bhutan het recht om iets terug te geven aan de donor dat vanuit hun perspectief waardevol was. Een van de onderwerpen waar Bhutan het ‘rijke’ Westen van dienst mee kon zijn, was het thema ‘bruto nationaal geluk’. Na deze baanbrekende conferentie, met 80 deelnemers (30 uit buitenland) volgden meerdere internationale GNH (of BNG) conferenties.

Deze internationale uitwisseling leidde tot het indienen van een resolutie over geluk bij de VN. Eerst werd resolutie 65/309 “Geluk: naar een holistische benadering van ontwikkeling” aangenomen. Hierin werden de lidstaten aan gespoord om het voorbeeld van Bhutan te volgen en geluk en welzijn te meten. Vervolgens werd tijdens de bijeenkomst op hoog niveau (een zogenaamde ‘High Level Meeting’) het eerste Wereld Geluksrapport uitgegeven en werd kort na de bijeenkomst met resolutie 66/28 20 maart uitgeroepen tot ‘Internationale dag van het geluk’.

Negen domeinen

De negen domeinen van BNG zijn psychologisch welzijn, gezondheid, tijdsbesteding, onderwijs, culturele diversiteit en veerkracht, goed bestuur, vitaliteit van de gemeenschap, ecologische diversiteit en veerkracht, en levensstandaard. Elk domein is samengesteld uit subjectieve (op enquêtes gebaseerde) en objectieve indicatoren. De domeinen wegen even zwaar, maar de indicatoren binnen elk domein verschillen in gewicht. Volgens het World Happiness Report 2019 staat Bhutan op de 95ste plaats van 156 landen. Nederland kwam hierin op de zesde plaats, na Finland, Denemarken, Zwitserland, IJsland en Noorwegen.

Verschillende academici hebben opgemerkt dat “de waarden die ten grondslag liggen aan de individuele pijlers van BNG worden gedefinieerd als duidelijk boeddhistisch” en dat “BNG het boeddhisme construeert als de kern van de culturele waarden van het land (Bhutan). Echter, er is kritiek op Bhutan dat het het BNG instrument heeft gebruikt om af te leiden van etnische zuiveringen en schendingen van de mensenrechten die het heeft gepleegd voordat het democratisch werd in 2008. Voordien voerde de regering massale etnische zuivering uit van etnische Nepalezen met het hindoeïstische geloof.

Anderen wijzen erop dat de resultaten van de rangschikking contra-intuïtief zijn als het gaat om sommige dimensies, bijvoorbeeld als het zelfmoordcijfer wordt gebruikt als een maatstaf voor het meten van ongeluk (het tegenovergestelde van geluk), dan zouden enkele van de landen die tot de top behoren van de gelukkigste landen ter wereld ook in de top 20 staan met de hoogste zelfmoordcijfers ter wereld.

Echter, ondanks de kritiek, verbreed het concept van het Bruto Nationaal Geluk de visie op welzijn en zet zij deze centraal. Dat is een waardevolle bijdrage in een tijd waarin de nadruk lag op economische welvaart en psychologisch welzijn veelal werd genegeerd.

Zie hier een filmpje over het BNG op Vimeo.