Tolerantie, solidariteit en begrip zijn ook onderdeel van het actieprogramma voor een cultuur van vrede. In de Verklaring van principes van tolerantie, aangenomen door UNESCO in 1995, werd tolerantie gedefinieerd als een actieve houding in plaats van een passieve acceptatie:

1.1 Tolerantie is respect, acceptatie en waardering voor de rijke diversiteit van de culturen in onze wereld, onze uitdrukkingsvormen en manieren om mens te zijn. Het wordt bevorderd door kennis, openheid, communicatie en vrijheid van denken, geweten en geloof. Tolerantie is harmonie in verschil. Het is niet alleen een morele plicht, het is ook een politieke en wettelijke vereiste. Tolerantie draagt ​​bij aan de vervanging van de oorlogscultuur door een vredescultuur.

1.2 Tolerantie is geen concessie, neerbuigendheid of toegeven. Tolerantie is bovenal een actieve houding die wordt ingegeven door de erkenning van de universele mensenrechten en fundamentele vrijheden van anderen.

Zonder vijand kan er geen oorlog zijn. Daarom is de ontkenning van ‘vijand beelden’ een bijzonder krachtige manier om de oorlogscultuur te ‘ontwapenen’. Gandhi zei dat we onderscheid moeten maken tussen een persoon en zijn daden: “Haat de zonde en niet de zondaar.” Tegenstanders zouden we ‘door geduld en sympathie van dwalingen moeten afwenden’. King zei het, nadat hij Gandhi had bestudeerd, zo:

“Geweldloos verzet [is] voortdurend op zoek om zijn tegenstander ervan te overtuigen dat hij ongelijk heeft … probeert de tegenstander niet te verslaan of te vernederen, maar om zijn vriendschap en begrip te winnen … de aanval is eerder gericht tegen krachten van het kwaad dan tegen personen die toevallig het kwaad doen.”

In de afgelopen jaren zijn onverdraagzaamheid en geweld vaak uitgedrukt in termen van religieuze “kruistochten” en “botsende beschavingen”. En is er behoefte aan tolerantie en begrip tussen de verschillende religies en beschavingen. In het ‘Outcome Document’ van de Wereldtop bij de Verenigde Naties in 2005 werd nog eens benadrukt dat verschillende initiatieven inzake dialoog tussen culturen en beschavingen, waaronder de dialoog over interreligieuze samenwerking, dienen te worden versterkt en bevordert op lokaal, nationaal, regionaal en internationaal niveau.

Onderwijs voor tolerantie moet gericht zijn op het tegengaan van invloeden die tot angst en uitsluiting van anderen leiden, en moet jongeren helpen capaciteiten te ontwikkelen voor onafhankelijk oordeel, kritisch denken en ethisch redeneren. De diversiteit van de vele religies, talen, culturen en etniciteit van onze wereld is geen voorwendsel voor conflicten, maar een schat die ons allemaal verrijkt.

Hoe kan intolerantie of onverdraagzaamheid worden tegengegaan?

• Wetten: regeringen zijn verantwoordelijk voor de handhaving van mensenrechtenwetten, het verbieden en bestraffen van haatmisdrijven en discriminatie en voor het waarborgen van gelijke toegang tot geschillenbeslechting.
• Onderwijs: wetten zijn noodzakelijk maar niet voldoende om onverdraagzaamheid tegen te gaan, er moet meer nadruk worden gelegd op meer en beter onderwijs.
• Toegang tot informatie: de meest efficiënte manier om de invloed van haatzaaiers te beperken, is door persvrijheid en verscheidenheid van pers te bevorderen, zodat het publiek onderscheid kan maken tussen feiten en meningen.
• Individueel bewustzijn: onverdraagzaamheid leidt tot onverdraagzaamheid. Om onverdraagzaamheid te bestrijden moeten individuen zich bewust worden van het verband tussen hun gedrag en de vicieuze cirkel van wantrouwen en geweld in de samenleving.
• Lokale oplossingen: wanneer we worden geconfronteerd met een escalatie van intolerantie om ons heen, moeten we niet wachten tot regeringen en instellingen alleen handelen. We maken allemaal deel uit van de oplossing.

16 November is de Internationale Dag voor Tolerantie. UNESCO heeft een aantal lessen en leuke activiteiten ontwikkeld om kinderen te helpen tolerantie te begrijpen en in de praktijk te brengen, die u kunt vinden op http://www.toleranceday.org/ Daarnaast zijn er verschillende hulpbronnen op de pagina https://www.learningforjustice.org/