Internationaal netwerk

In 1986 besloten een paar Quakers in Engeland een stichting op te richten (Give Peace a Change Trust) die als doel had vredescentra te bevorderen en ook een nationaal vredesmuseum op te zetten. Alhoewel Quakers steeds de vredesgedachte met woord en daad (en penning) als geen anderen ondersteund hebben en dikwijls het initiatief genomen hebben, is de stichting er tot heden niet in geslaagd de hele Quaker gemeenschap voor het vredesmuseum projekt geïnteresseerd te krijgen. Dat zulk een museum potentieel een heel effektief middel voor vredesopvoeding op grote schaal kan zijn is blijkbaar zelfs in dit milieu geen vanzelfsprekendheid.
Ter bevordering van het projekt, en om eens te kijken wat voor vredesmusea reeds bestaan, hoe ze ontstaan zijn en functioneren, ondersteunde de stichting in 1992 de eerste internationale samenkomst van anti-oorlogs- en vredesmusea. Een twintigtal instituten uit tien verschillende landen presenteerden zich in Bradford en besloten er tot oprichting van een informeel verband, en in de hoop ook in de toekomst bij elkaar te komen. Inmiddels vond de tweede konferentie in Oostenrijk plaats in 1995 en is er een derde gepland voor einde 1998 in Japan.

Voor de meeste deelnemers aan de eerste konferentie was het bestaan van zuster-instituten (in zowel binnen- als buitenland) een welkome verassing. Musea-in-opbouw-, zoals in Engeland, vonden moed en inspiratie - en aansporing om te volharden en te blijven geloven in uiteindelijk succes - in de voorbeelden uit Berlijn, Chicago, Geneve, Kyoto, Verdun... Zo verschillend als de bestaande vredesmusea ook zijn (wat betreft hun aanpak of inhoud, of de geschiedenis van hun ontstaan), toch hebben ze dit gemeen: de overtuiging dat ze goed geplaatst zijn om de vredesgedachte sterk te bevorderen.

Het groeiende internationale netwerk van vredesmusea (met halfjaarlijkse nieuwsbrief) houdt het kontakt gaande tussen de driejaarlijkse konferenties, en is ook een middel voor musea om o.a. wissel- of reizende tentoonstellingen aan te kondigen of anderszins samen te werken. De begrippen museum en kultuur horen bij elkaar. In een wereld waarin de opbouw van een vredeskultuur een zaak van overleving is, zullen anti-oorlogs- en vredesmusea gaandeweg erkenning ondervinden voor de belangrijke rol die zij in dit proces te spelen hebben.

Peter van den Dungen